Beeld: Kiriko Mechanicus
Techlab: Making new opera with a robot
Speelinformatie
Speeldata: 14 mei 2025
Locatie: Nationale Opera & Ballet, Studio Boekman
Duur voorstelling: 1:15, geen pauze
Techlab over een grensverleggende opera met een KUKA-robot in de hoofdrol.
Hoe maak je een opera waarin een industriële robotarm een hoofdrol speelt én zingt? Hoe klinkt de stem van een robot die oorspronkelijk is ontwikkeld om auto’s in elkaar te zetten? En wat gebeurt er wanneer je deze KUKA-robot op het toneel laat samenwerken met een hyperrealistische Japanse Bunraku-pop?
Tijdens een nieuwe editie van Techlab krijg je de unieke kans om de work-in-progress presentatie bij te wonen van ORITO and KUKA/ THEY WHO REBUILD, een gewaagde nieuwe productie waarin opera, technologie en poppenspel op experimentele wijze samenkomen. Duik met het creatieve team in het maakproces, krijg een exclusief voorproefje van de muziek en ontdek hoe een artistiek onderzoek kan uitgroeien tot een nieuwe operavorm die op alle fronten grensverleggend is.
ORITO and KUKA/ THEY WHO REBUILD biedt een inkijkje in een lang en intensief onderzoek naar de interactie tussen poppenspel en robotica in de opera, dat heeft geleid tot een unieke muzikale en visuele taal. In de uiteindelijke productie zullen oud en nieuw samensmelten: eeuwenoude technieken uit de Bunraku-traditie worden gecombineerd met cutting-edge robottechnologie. Met deze vernieuwende interdisciplinaire samenwerking herdefinieert de productie de toekomst van opera.
Eeuwenoud én cutting-edge
De KUKA als operazanger
Een van de hoofdrollen in ORITO and KUKA/ THEY WHO REBUILD wordt vertolkt door een KUKA-robot – een industriële robotarm die onder andere wordt gebruikt in de auto-industrie. In samenwerking met Rick van Dugteren van Event Robotics hebben de makers onderzocht hoe de KUKA kan worden ingezet als muzikaal instrument en performer.
Kan de KUKA bijvoorbeeld zelf muziek creëren? Hoe componeer je muziek in dialoog met een industriële robot? En wat betekent het om een opera te maken waarin een robot zingt? Door motorische bewegingen te vertalen naar geluiden en harmonische structuren, wordt de KUKA een volwaardig muzikant. Een robot die zingt, beweegt en een unieke klankwereld creëert. Door deze industriële geluiden en ritmische structuren te integreren in een rijk muzikaal landschap, worden de traditionele grenzen van muziektheater uitgedaagd en verlegd.
Publieksquotes
“Hartroerend”
★★★★ De Volkskrant over Mahler & Kokoshka
“Een prachtig verbeeld en in scène gezet hedendaags sprookje voor grote mensen”
Theaterkrant over Vrouw of Vos
“Een niet in woorden te vangen toveren”
★★★★ Theaterkrant over Coco Chanel
Voorstellingsdata
ORITO and KUKA/ THEY WHO REBUILD – het verhaal
De wereld is vergaan. De enige overlevenden zijn ORITO, een hyperrealistische Bunraku-pop, en KUKA, een industriële robot. Schijnbaar zonder herinneringen of context proberen ze een nieuwe werkelijkheid op te bouwen. Ze zoeken naar betekenis in een verwoeste wereld waarin niks meer overeind lijkt te staan. Gravend door het puin van geluid en herinneringen proberen ze te reconstrueren wat er precies gebeurd is, en naar wat of wie de knal nog meer heeft overleefd.
Programma
Tijdens de work-in-progress-presentatie van ORITO and KUKA/ THEY WHO REBUILD in Studio Boekman krijg je de exclusieve kans deze experimentele opera al in een vroeg stadium te beleven en om zélf bij te dragen aan het artistieke proces, door jouw visie te delen tijdens het nagesprek. Het programma van de avond is als volgt:
Een reis door het maakproces
Regisseur en poppenspeler Ulrike Quade, hoogleraar Theaterwetenschappen Maaike Bleeker, componist en performer Stephanie Pan en librettist en regisseur Lisenka Heijboer Castañón nemen je mee in hun artistieke proces en de theatrale en wetenschappelijke context van de productie.
Presentatie van geselecteerde scènes
Met livemuziek van zes performers en de KUKA-robot.
Gesprek en Q&A
Ga mee in gesprek over de impact van werken met technologie binnen de wereld van de podiumkunsten, en de toekomst van ORITO and KUKA/ THEY WHO REBUILD.
Credits
ORITO and KUKA/ THEY WHO REBUILD is een transdisciplinaire opera van Ulrike Quade Company, Stichting Modulus en Operafront, gecomponeerd door Stephanie Pan en geschreven door Lisenka Heijboer Castañón. Co-regie door Lisenka Heijboer Castañón en Ulrike Quade. Ontwerp door Carly Everaert en Hendrik Walther. De pop ORITO is gecreëerd door Hiroko Igeta en Watanabe Kazunori. De samenwerking met de KUKA-robot gebeurt in samenwerking met Rick van Dugteren van Event Robotics. Wetenschappelijke bijdragen van Maaike Bleeker.
Productie: Ulrike Quade Company
Co-productie: Stichting Modulus en Operafront
Met steun van InnovatieLabs.nl, de Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit Amsterdam.
Mede mogelijk gemaakt door
Foto: Casper Koster
“Door wetenschap, technologie en kunst samen te brengen, creëren we een krachtige ruimte voor innovatie – een ruimte die maatschappelijke normen uitdaagt en nieuwe perspectieven opent op de kwesties die onze wereld vandaag de dag bepalen.”
– Ulrike Quade
